ಕೈಲಾಸಕ್ಕೆ ತೆರಳುವ ಆತ್ಮಜ್ಯೋತಿ  

 ಭೂಲೋಕದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ವಹಿಸಿದ ಕಾರ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾಗುತ್ತಲೇ, ಒಮ್ಮೆ ಶ್ರೀ ಗುರು ಬಸವರಾಜರ ಕರಂಡಕದಲ್ಲಿನ ವಿಭೂತಿ ಮಾಯವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಇದು ತಮ್ಮ ಅಂತ್ಯಕಾಲದ ಸೂಚನೆ ಎಂದು ಅರಿತ ಅವರು ಗಚ್ಚಿನ ಮಠದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಕೋಣ ಸಮಾಧಿ ನಿರ್ಮಿಸಿ,  ಪುಷ್ಪ, ಸಾರಣಿ, ರಂಗವಲ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಿ ಸಿದ್ಧ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಸ್ನಾನ, ಪೂಜೆ ಮಾಡಿ ಶಿವಲಾಂಚನ ಧರಿಸಿ ಯೋಗ ಸಮಾಧಿಯಲ್ಲಿ, ಪದ್ಮಾಸನದಿಂದ ಕುಂಭಕ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ ಮಾಡಿ ಇಷ್ಟಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ದೃಷ್ಟಿಯಿರಿಸಿ ಲಿಂಗೈಕ್ಯರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ಅವರ ಆತ್ಮಜ್ಯೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮರಂಧ್ರದಿಂದ ಕೈಲಾಸಕ್ಕೆ ತೆರಳುತ್ತದೆ. ಅವರ ಆ ದಿವ್ಯ ಜೀವನದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಮಾಘ ಬಹುಳ ದಶಮಿಗೆ ಶ್ರೀ ಗುರುವಿನ `ರಥೋತ್ಸವ’ ಅಂದಿನಿಂದಲೂ ಅನೂಚಾನವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬರಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

 ಹಿರೇಮಠದಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಗ್ರಹವೇ ರಥೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ವಿರಾಜಿಸುತ್ತದೆ. ರಥಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಹರಿಜನ ಮಹಿಳೆ ಕಳಸದಾರತಿ  ಬೆಳಗುವುದು ವಿಶೇಷ.   ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಆಕಳ ಗಿಣ್ಣದ ನೈವೇದ್ಯ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗುರುವಿನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ರಥೋತ್ಸವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಆಕಳು ಕರುವನ್ನು ಹಾಕಿರುತ್ತದಂತೆ. 

ಶ್ರೀ ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ, ತ್ರಿಕರಣ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ  ಭಕ್ತರಿಗೆ ರಕ್ಷಕನಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಾನೆ. ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುತ್ತಾನೆ. ದುರ್ವಿಧಿ ಮತ್ತು ದುಷ್ಟಗ್ರಹಚಾರವನ್ನು  ಹೋಗಲಾಡಿಸಿ, ಆಯುರಾರೋಗ್ಯ ಭಾಗ್ಯಗಳನ್ನು ಕರುಣಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭಕ್ತರ ಮನದಾಳದಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಆತನ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ಸೇರುವ ಜನಸಾಗರವೇ ಸಾಕ್ಷಿ.

ಈ  ಹಿಂದೆ ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇರಿದ್ದ ಕೊಟ್ಟೂರು,  ಜಿಲ್ಲಾ ಪುನರ್ವಿಂಗಡಣೆಯಿಂದಾಗಿ ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಈಗ  ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ. ಈಗಾಗಲೇ ಜಾತ್ರೆಯ ಸಡಗರ-ಸಂಭ್ರಮ ಕೊಟ್ಟೂರ ತುಂಬೆಲ್ಲ ಹರಡಿದೆ.  ಜಾತ್ರಾ ಸಿದ್ಧತೆಗಳು ಭರದಿಂದ ಸಾಗಿವೆ. ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿ-ವಿಧಾನಗಳು ಪದ್ಧತಿಯಂತೆಯೇ ಸಾಗಿವೆ.  

`ಕೊಟ್ಟೂರ ದೊರೆಯೇ ನಿನಗಾರು ಸರಿಯೇ’

ಗುರುವಾರ ಕೊಟ್ಟೂರಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರಲ್ಲಿ ಜನವೋ ಜನ. ಕಡುಬಿಸಿಲಿನ ಪರಿವೆಯೇ ಇಲ್ಲದ ಹಾಗೆ,  ತೇರು ಹರಿಯುವುದನ್ನೇ ಆತುರದಿಂದ ಕಾಯುವ ಭಕ್ತಸ್ತೋಮ. ಮೂಲಾ ನಕ್ಷತ್ರದಲ್ಲಿ ತೇರು ಎಳೆಯುತ್ತಲೇ, ಆ  ಸಂಭ್ರಮ ಕಣ್ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ರಥಕ್ಕೆ ಬಾಳೆ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಎಸೆದು ಗುರಿ ತಲುಪಿಸಿ, ಗುರುವಿನ ಆಶೀರ್ವಾದ ದೊರೆತ,  ಧನ್ಯತಾ ಭಾವ ಹೊಂದುತ್ತಾರೆ.   ಕಾಲು ನೋವಿನ ಮಧ್ಯೆಯೂ ಪಾದಯಾತ್ರೆ ನಡೆಸಿದ ಭಕ್ತರು  ಜೈಕಾರ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ.  ಕೈಮುಗಿದು ಕಾಪಾಡು ಗುರುವೇ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.     

ಧಾರ್ಮಿಕ ದತ್ತಿ ಇಲಾಖೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುವ  ಹಿರೇಮಠ ಈಗ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಂಡಿದೆ.    ಇನ್ನು ತೊಟ್ಟಿಲು ಮಠದಲ್ಲಿರುವ ತೊಟ್ಟಿಲನ್ನು ಮಕ್ಕಳಾಗದವರು ತೂಗಿದರೆ ಮಕ್ಕಳಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಪ್ರತೀತಿ ಇದೆ. ಹೊಸದಾಗಿ ಮದುವೆಯಾದ ಜೋಡಿಗಳು, ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮಕ್ಕಳಾಗದವರು  ದೇವರ ದರ್ಶನ ಪಡೆದು ತೊಟ್ಟಿಲು ತೂಗುತ್ತಾರೆ. 

ಶಿಖಾಪುರ ದೇಗುಲ ಆವರಿಸಿದ ಕೊಟ್ಟೂರೇಶ

ಕೊಟ್ಟೂರೇಶ್ವರರು ಒಮ್ಮೆ ದೇಶ ಸಂಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಾ   ಶಿಖಾಪುರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ರಾತ್ರಿ ಆಗಿರುತ್ತದಂತೆ,  ತಮಗೆ ತಂಗಲು ಸ್ಥಳ  ನೀಡುವಂತೆ  ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ಬಳಿ      ಕೇಳಿದಾಗ  ಅದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿದ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರರು ತಮ್ಮ   ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಲಗಲು ಸ್ಥಳವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಬೆಳಗಾಗುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ  ಇಡಿ ದೇಗುಲವನ್ನೇ ಆವರಿಸಿದ ಕೊಟ್ಟೂರೇಶ್ವರರು ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಸ್ಥಳವೇ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತಾರಂತೆ. 

ಆಗ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ಈ ಕುರಿತು ಕೇಳಿದಾಗ,  ಗಣಾಧೀಶ ಕೊಟ್ಟೂರೇಶ್ವರ, `ನಿಮ್ಮ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನನಗೆ ನೀಡಿ, ನೀವು ಕೊಡದಗುಡ್ಡ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿರಿ.   ಅಲ್ಲದೇ ಆ  ಸ್ಥಳವನ್ನು ಮತ್ತೆ ನೀವು ಯಾರಿಗೂ ಕೊಡಬಾರದು. ಆ ಕ್ಷೇತ್ರವು `ಕೊಡದಗುಡ್ಡ’ದ ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ   ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ  ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾಗಲಿ.   ನೀವು ನನಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಈ `ಶಿಖಾಪುರ’ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ  `ಕೊಟ್ಟೂರು’  ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಲಿದೆ’ ಎಂದರಂತೆ. 

ಸದಾ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಶ್ರೀ ಗುರು 

ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಸ್ವಾಮಿಗೆ ರುದ್ರಾಭಿಷೇಕ,    ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷ ದೀಪೋತ್ಸವ ಬಹು ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ಜರುಗುವುದಲ್ಲದೇ, ಪ್ರತಿ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಸ್ರಾರು ಜನ ಆಗಮಿಸಿ ದೇವರ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಸದಾ ಜನರಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಶ್ರೀ ಗುರು ಕೊಟ್ಟೂರೇಶ್ವರರ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಕೊಟ್ಟೂರು ಪಟ್ಟಣವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಕಂಗೊಳಿಸತೊಡಗಿದೆ.  ಭಕ್ತರು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟು ಮಾಡುವ ಜನರ ಬಹುದಿನದ ಬೇಡಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ರೈಲ್ವೇ ಇಲಾಖೆಯೂ ಸಹ ಈಗಾಗಲೇ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಹರಿಹರ-ಕೊಟ್ಟೂರು ಮಾರ್ಗ ದಲ್ಲಿ  ರೈಲನ್ನು ಓಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ದಾವಣಗೆರೆ ಜನರೂ ಸಹ ಈ ಸೌಲಭ್ಯ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ನಾಡಿನೆಲ್ಲೆಡೆ ಶ್ರೀ ಗುರುವಿನ ದೇಗುಲ-ಮಠಗಳು 

ಶ್ರೀ ಕೊಟ್ಟೂರು ಬಸವೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ಕೊಟ್ಟೂರಿಗೆ ಮಾತ್ರ  ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ.   ರಾಜ್ಯದ ಅನೇಕ  ಕಡೆ   ಅವರ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿವೆ.   ಪಕ್ಕದ ಉಜ್ಜಯಿನಿ, ಅಂಬಳಿ, ಗುಣಸಾಗರ, ಕೆ.ಗಜಾಪುರ, ಕುಪ್ಪಿನಕೆರೆ, ಕೋಗಳಿ, ಚಿರಿಬಿ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಇವೆ. 

ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ  ದಾವಣಗೆರೆಯಲ್ಲಿನ  ಹಳೇಪೇಟೆ, ಮಾಗಾನಹಳ್ಳಿ ರಸ್ತೆ, ಮತ್ತು ಕೊಟ್ಟೂರೇಶ್ವರ ಬಡಾವಣೆಯಲ್ಲಿಯೂ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿವೆ. 

ಕೋಲಾರದ ಕೊಟ್ಟೂರು ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿ ಇರುವ ಬಸವಾಪುರ, ಚಾಮರಾಜ ನಗರ, ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಿರುಗುಪ್ಪ, ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅರಸಿಕೆರೆ, ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯ ಸೇಡಂ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ, ರಾಣೇಬೆನ್ನೂರು, ಐರಣಿ, ಕುಂದೂರು, ಹೊಸಪೇಟೆ, ಗಂಗಾವತಿ, ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ, ಉತ್ತಂಗಿ, ಶಿವಲಿಂಗನಹಳ್ಳಿ, ನವಿಲೆ, ಬುದನೂರು ಕೂಲಹಳ್ಳಿ, ಹರ್ಲಾಪುರ ತಂಬ್ರಹಳ್ಳಿ, ಶಿಕಾರಿಪುರದ ನಿಂಬೇಗೊಂದಿ ಮತ್ತಿತರೆ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಶ್ರೀಗುರು ಕೊಟ್ಟೂರೇಶ್ವರರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಮಠಗಳು ಇರುತ್ತವೆ.

ಕೊಟ್ಟೂರು ರಥೋತ್ಸವದ  ಸಂಭ್ರಮವನ್ನು

ದಾವಣಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಬೇಕು..! 

ಕೊಟ್ಟೂರಿನಲ್ಲಿ ರಥೋತ್ಸವ ಜರುಗಿದರೆ, ಅದರ ಸಂಭ್ರಮ ದಾವಣಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಬೇಕು.     ಇಲ್ಲಿ  ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಪಾದಯಾತ್ರಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಲೇ ಸಾಗಿದೆ.  ಹರೆಯದ ಯುವಕ-ಯುವತಿಯರಿಂದ ಹಿಡಿದು ವೃದ್ದರೂ ಸಹ ಪಾದಯಾತ್ರೆ ಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳು   ತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀ ಗುರು ಕೊಟ್ಟೂರು ಬಸವರಾಜೇಂದ್ರ ಪಾದ ಯಾತ್ರೆ ಟ್ರಸ್ಟ್‌   ಕಳೆದ 44  ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಪಾದಯಾತ್ರೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ‘ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದೆ. ಮಠ, ಮಾನ್ಯರಿಂದ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆದು ಪಾದಯಾತ್ರಿ ಗಳು  ದೇವರ ಸ್ಮರಣೆ, ಭಜನೆ  ಮಾಡುತ್ತಾ ಕೊಟ್ಟೂರಿನತ್ತ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. 

ಪಾದಯಾತ್ರಿಗಳಿಗೆ   ಬೀಳ್ಕೊಡುವ  ಈ ಸಂದರ್ಭವೇ ಜಾತ್ರೆಯಂತಾಗಿ ರುತ್ತದೆ,  ಬಹಳಷ್ಟು ಭಕ್ತರು ಯಾತ್ರಿಗಳಿಗೆ ಹಣ್ಣು ಹಂಚುತ್ತಾರೆ, ಬಿಸ್ಕತ್, ನೀರಿನ ಬಾಟಲು, ಚಿತ್ರಾನ್ನ, ಉಪ್ಪಿಟ್ಟು ಅಷ್ಟೇ ಏಕೆ ಕೆಲವು ಭಕ್ತರು  ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಹಂಚನ್ನಿಟ್ಟು ಬಿಸಿ ಬಿಸಿ ದೋಸೆಯನ್ನು ಹಾಕಿಸಿ ಯಾತ್ರಿಗಳಿಗೆ  ಕೊಡುತ್ತಾರೆ.   

ಪಾದಯಾತ್ರಿಗಳು ಸಾಗುವ ಕೊಟ್ಟೂರು ಮಾರ್ಗ ಮಧ್ಯೆ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ  ಅಯಾಯ ಗ್ರಾಮದ ಜನರು  ನೀರು, ಮಜ್ಜಿಗೆ, ಶರಬತ್ತು, ಹಣ್ಣು-ಹಂಪಲು, ಉಪಹಾರದ  ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದರೆ,  ವೈದ್ಯರು, ನರ್ಸ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವಾಕಾರ್ಯಕರ್ತರ  ತಂಡಗಳು   ಪಾದಯಾತ್ರಿಗಳ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಅವರು ದೇವರ ಸೇವೆಯೆಂದೇ ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ.