60 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠ- ಮಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಸುತ್ತಿ, ಭಕ್ತರ ಮನೆಗೆ ಅಲೆದಾಡಿ, ಅಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಧೂಳು ತಿನ್ನುತ್ತಾ ಬಿದ್ದಿದ್ದ, ಹುಳು ಹತ್ತಿ ಹರಿದಿದ್ದ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವನೆಯಿಂದ ಪೂಜೆಗೊಳಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಶರಣರ ವಚನಗಳ ಓಲೆಗರಿಯ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಜಗತ್ತಿಗೆ ನೀಡಿ ಹೃದಯ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯಿಂದ ಮೆರೆದ ವಚನಗಳ ಪಿತಾಮಹ ಫ.ಗು. ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರ ಜನುಮದಿನವಿಂದು.
ಲಿಂಗಾಯತ ನೇಕಾರ ಸಮಾಜದ ಫ.ಗು.ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರ ಪೂರ್ವಜರು ಪರಸಗಡ ಈಗಿನ ಸವದತ್ತಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹಳಕಟ್ಟಿಯಿಂದ ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದ್ದರು.
ತಂದೆ ಗುರುಬಸಪ್ಪ, ತಾಯಿ ದಾನಮ್ಮದೇವಿ ಉದರದಲ್ಲಿ 1880ನೇ ಇಸ್ವಿ ಜುಲೈ 2ರಂದು ಜನಿಸಿದ ಫಕ್ಕೀರಪ್ಪ ಅವರು, 3 ವರ್ಷ ದವನಾಗುತ್ತಲೇ ತಾಯಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಅಜ್ಜಿ ಬಸಮ್ಮನ ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಮೆಟ್ರಿಕ್ ವರೆಗೆ ಓದಿ ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಸಂಗಕ್ಕೆ ಮುಂಬಯಿಯ ಸೇಂಟ್ ಝೇವಿಯರ್ ಕಾಲೇಜು ಸೇರುತ್ತಾರೆ.
ಕನ್ನಡದ ಕುಲ ಪುರೋಹಿತ ಆಲೂರ ವೆಂಕಟ ರಾಯರು ಇವರ ಸಹಪಾಟಿಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ. ಶಿಕ್ಷಕರು, ಸಾಹಿತಿ ಗಳು ಆಗಿದ್ದ ತಂದೆಯ ಕೃಪೆ, ವೆಂಕಟರಾಯರ ಸನಿಹ ಹಾಗೂ ಮುಂಬಯಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಗುಜರಾತಿ ಹಾಗೂ ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಯ ಅಭಿಮಾನ ಕಂಡು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ, ನೆಲ, ಜಲ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಸಿರಿಗೆರೆ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಸಹಾಯ…
ಹಳ್ಳಿಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಸೈಕಲ್ ಮೇಲೆ ತಿರುಗಿ ತಾಳೆಗರಿಗಳನ್ನು ವಚನಗಳ ಇನ್ನಿತರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಪರಿ ಹಾಗೂ ಹಣದ ಸಾಲ, ಕೆಸಿಸಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಜಪ್ತಿ ವಾರೆಂಟ್, ಫ.ಗು. ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅರಿತ ಸಿರಿಗೆರೆ ಹಿರಿಯ ಜಗದ್ಗುರು ಲಿಂಗೈಕ್ಯ ಶ್ರೀ ಶಿವಕುಮಾರ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳು ದಾವಣಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ತರಳಬಾಳು ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಮಹೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದ ಫ.ಗು. ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರಿಗೆ ಆ ತಕ್ಷಣ ಬಂಗಾರದ ಪದಕವನ್ನು ತಂದು ನೀಡಿ ಇದನ್ನು ಗುರುಗಳು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು ಎಂದು ಹಾಗೆ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ. ಇದನ್ನು ಮಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಲ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರೆ ಸಾಲಗಳನ್ನು ತೀರಿಸುವಂತೆ ಹೇಳಿ ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದ್ದರಂತೆ.
ಹರಕಂಗಿ…..
ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಕುಲಪತಿ ಡಿ.ಸಿ ಪಾವಟೆ ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಫ.ಗು. ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರಿಗೆ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಕಾರ್ಯ ಕ್ರಮದ ನಂತರ ಊಟಕ್ಕೆ ಕುಳಿತಾಗ ಅಂದಿನ ಕುಲಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ರಾಣೇಬೆನ್ನೂರು ತಾಲ್ಲೂಕು ಚೌಡಯ್ಯದಾನಾಪುರದ ಎಸ್.ಎಸ್. ಒಡೆಯರ ಅವರು ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರಿಗೆ ಕೋಟು ಬಿಚ್ಚಿರಿ ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರಂತೆ, ಇರುವುದೊಂದು ಅಂಗಿ ಅದು ಹರಿದಿದೆ ಅದಕ್ಕೆ ಕೋಟು ಬಿಚ್ಚಲಾಗಲ್ಲ ಎಂದು ಹಳಕಟ್ಟಿಯವರು ತಮ್ಮ ನಿಜ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರಂತೆ!
ನಗರಸಭೆಗೆ ದಿಗಿಲು….
ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ವಚನಗಳ ಪಿತಾಮಹ, ಸಂಶೋದಕ, ಹರಕಂಗಿಯ ಪಕೀರ ದಿವಂಗತ ಫ.ಗು. ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರು ವಾಸಿಸಿದ ವಿಜಯಪುರ ನಗರದ ರಸ್ತೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲು ನಗರಸಭೆ ನಿರ್ಣಯ ಕೈಗೊಂಡು ಅವರು ವಾಸವಿದ್ದ ಮನೆಯ ವಿವರ ಕಲೆಹಾಕಿದಾಗ ನಗರಸಭೆ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಿನ ಆಡಳಿತಗಾರರಿಗೆ ದಿಗಿಲುಂಟಾಯಿತಂತೆ. ತಮ್ಮ ಆದಾಯಕ್ಕನುಗುಣ ವಾಗಿ ಎರಡು ವರ್ಷಕೊಂದು ಮನೆ ಬದಲಾಯಿಸು ತ್ತಿದ್ದರಂತೆ. ನಗರದ ಎಲ್ಲ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲೂ ಅವರು ವಾಸವಿದ್ದ ಮನೆಗಳು ಇದ್ದವಂತೆ!
ಫ.ಗು. ಹಳಕಟ್ಟಿ ಸಂಪಾದನೆಗಳು
- ಬಸವೇಶ್ವರರ ವಚನಗಳು – 1926
- ಮಹಾದೇವಿಯಕ್ಕನ ವಚನಗಳು – 1927
- ಪ್ರಭುದೇವರ ವಚನಗಳು – 1931
- ದೇವರ ದಾಸೀಮಯ್ಯ ವಚನಗಳು – 1939
- ಸಕಲೇಶ ಮಾದರಸನ ವಚನಗಳು – 1929
- ಸಿದ್ದರಾಮೇಶ್ವರ ವಚನಗಳು – 1932
- ಹರಿಹರನ ರಗಳೆಗಳು – 1933, 1935-40
- ಆದಯ್ಯನ ವಚನಗಳು – 1930
ವಚನಗಳ ಓಲೆಗರಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅಲೆದಾಡಿದ ಊರುಗಳು ಅನೇಕ, ಮನವೊಲಿಸಿದ್ದು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಜನರನ್ನು, ಅದರಲ್ಲೂ ಕೆಲವರಿಗೆ ಹಣ ನೀಡಿ ಕಲೆ ಹಾಕಿದ ಹಸ್ತ ಪ್ರತಿಗಳಿಗೆ ಜೀವ ತುಂಬಿ ಮುದ್ರಿಸಲು ಪಟ್ಟ ಪರಿಶ್ರಮ ಅಪಾರ. ಮುದ್ರಿಸದೇ ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ತಮ್ಮ ಬಳಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮರಳಿಸಿದ ಮುದ್ರಣಾಲಯದ ಮಾಲೀಕರು. ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಮನೆಯನ್ನು ಮಾರಿ ವಚನಗಳ ಮುದ್ರಣಕ್ಕೆ ಹಣ ಹೊಂದಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಬೆಳಗಾವಿಯಲ್ಲಿ ವಕೀಲ ವೃತ್ತಿ ಆರಂಭಿಸಿದ ಹಳಕಟ್ಟಿ ಅವರು, ತಮ್ಮ ಹದಿನಾರನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸೋದರಮಾವ ತಮ್ಮಣ್ಣಪ್ಪ ಚಿಕ್ಕೋಡಿ ಅವರ ಮಗಳು ಭಾಗೀರಥಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿ ಅವರ ಆದೇಶದಂತೆ ಬಿಜಾಪುರಕ್ಕೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸುತ್ತಾರೆ.
ಆಧುನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದಿದ್ದು, ಉತ್ತಮವಾದ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರಿ ಮಾಡಬಹುದಿತ್ತು ಅಥವಾ ವಕಾಲತ್ತು ಮುಂದುವರೆಸಿ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯ ಬದುಕು ನಡೆಸಬಹುದಿತ್ತು.
ಆದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಜನರ ಬಡತನ, ಬದುಕಲು ಪಡುವ ಕಷ್ಟ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಗಳು ಇವರನ್ನು ಸಮಾಜ ಸೇವೆಯತ್ತ ಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ.
ಕೊನೆತನಕ ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿಯೇ ಬದುಕು ಸವೆಸುತ್ತಾರೆ.
– ಮನೋಹರ ಮಲ್ಲಾಡದ, ರಾಣೇಬೆನ್ನೂರು